Ảnh hưởng của tràn dầu thủy lực đến môi trường sống hiện nay

Tính từ những năm 90 đến nay, có khoảng hơn 100 vụ đắm tàu cùng các sự cố khác nhau gây ra mối hiểm họa tràn dầu thủy lực ảnh hưởng nghiêm trọng cho môi trường sống của con người nói chung và động thực vật nói riêng. Bởi nó gây hại cho cả hệ sinh thái trên cạn và dưới nước trong thời gian dài.

Mối nguy của tràn dầu thủy lực đến môi trường nước

Thuộc trục đường trọng yếu của ngành hàng hải, vùng biển Việt Nam nối liền Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, với lượt vận chuyển hàng hóa khủng, trong đó chiếm khoảng 70% là tàu chở dầu. Vậy nên, đây cũng là mối nguy nếu việc vận chuyển gặp phải sự cố. Từ năm 1989 đến nay, vùng biển Việt Nam có khoảng hơn 100 vụ tràn dầu thủy lực do tai nạn tàu, các vụ tai nạn này đều đổ ra biển từ vài chục đến hàng trăm tấn dầu.

Sự cố tràn dầu thủy lực gây ô nhiễm môi trường biển, ảnh hưởng nghiêm trọng đến các hệ sinh thái. Đặc biệt là hệ sinh thái rừng ngập mặn, cỏ biển, vùng triều bãi cát, đầm phá và các rạn san hô.

Đồng thời, gây ảnh hưởng trực tiếp đến kinh tế và sự sống của các sinh vật. Cụ thể, dầu ảnh hưởng nghiêm trọng đối với môi trường biển, đặc biệt đối với hệ sinh vật phù du, tảo biển, rừng ngập mặn, hệ thủy – hải sản, du lịch và hoạt động giải trí,…

Khả năng phục hồi và phát triển của những loài sự vật bị ảnh hưởng nghiêm trọng, hủy hoại trực tiếp đến hệ sinh thái. Không thể không nhắc đến việc trao đổi oxy giữa không khí và nước cũng bị gây hại do lớp màng dầu dày đặc.

Điều đáng lưu ý là dầu thủy lực tràn trên biển và dạt vào bờ, nếu không được thu gom trong thời gian dài, sẽ gây giảm lượng cá thể sinh vật, đồng thời gây tổn thương cho ngành khai thác và nuôi trồng thủy sản.

Ô nhiễm môi trường nước bởi dầu làm cá chết hàng loạt do thiếu oxy. Dầu bám vào đất, kè đá, và các bờ đảo, gây ra mùi khó chịu, ảnh hưởng đến doanh thu trong ngành du lịch.

Vụ việc tràn dầu còn tác động đáng kể đến hoạt động của các cảng cá, cơ sở đóng mới và sửa chữa tàu biển. Dầu trôi nổi làm hư hại máy móc, thiết bị khai thác tài nguyên và vận chuyển đường thủy.

>> Tìm hiểu rõ hơn về các chất phụ gia trong dầu nhớt bôi trơn

Tràn dầu thủy lực gây hại môi trường đất như thế nào

Bên cạnh tác động đến môi trường nước, sự cố tràn dầu cũng mang theo nguy cơ ô nhiễm đất nặng. Chỉ cần một lớp dầu tràn trên mặt đất, dù rất mỏng nhưng cũng đủ khiến nền đất ‘ngạt thở’ do thiếu không khí, làm gián đoạn quá trình trao đổi khí.

Sống trong môi trường thiếu oxy, dù là con người hay các loại động và thực vật, đều dẫn đến cái chết. Lớp dầu tràn này tương tự, nó cản trở quá trình trao đổi năng lượng mặt trời với môi trường đất.

Dầu thủy lực không hòa tan trong nước, khi tràn lên đất, làm mất nước và chiếm khoảng không khí trong đất, giảm oxy và nước, gây tổn hại nghiêm trọng cho hệ sinh thái đất. Kết cấu và tính lý hóa của đất thay đổi, hạt đất mất khả năng hấp thụ – trao đổi.

Dầu thấm qua đất xuống mạch nước ngầm, gây ô nhiễm nguồn nước. Nếu người sử dụng nguồn nước đó, hậu quả không chỉ ảnh hưởng môi trường mà còn gây hại sức khỏe. Hậu quả sức khỏe từ tiếp xúc với đất ô nhiễm khác nhau tùy loại chất gây ô nhiễm, sinh ra nhiều bệnh.

Nhìn chung, sự cố tràn dầu thủy lực không chỉ là một thách thức đối với nền kinh tế và xã hội, mà còn đặt ra những lo ngại nghiêm trọng về ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh thái đất và biển. Để đối mặt hiệu quả với những tình huống khẩn cấp này, việc tổ chức diễn tập ứng phó địa phương trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Sự chủ động, nhạy bén trong ứng phó và kỹ năng xử lý sự cố là chìa khóa để giảm thiểu tác động tiêu cực và bảo vệ môi trường cho thế hệ tương lai. Việc học hỏi từ những sự cố trước đây, nâng cao năng lực cộng đồng và tăng cường hợp tác quốc tế là những bước quan trọng để xây dựng một tương lai bền vững và chống chọi với những thách thức liên quan đến sự tràn dầu thủy lực.